Mononukleoza: Objawy, leczenie i powikłania

Czym jest mononukleoza?

Mononukleoza, znana również jako „choroba pocałunków”, to wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Jej nazwa pochodzi od nazwisk badaczy, którzy pierwszy raz opisali wirusa w 1964 roku - Michaela A. Epsteina i Yvonne Barr.

W jaki sposób można zarazić się mononukleozą?

Mononukleoza jest chorobą przenoszoną głównie przez ślinę, co może mieć miejsce podczas pocałunków, dzielenia się napojami i jedzeniem, używania tej samej słomki do napoju, szczoteczki do zębów lub innych przedmiotów mających kontakt z jamą ustną. Istnieją również inne sposoby zakażenia, w tym:

1. Transfuzje krwi: Wirus może być również przenoszony przez krew.
2. Przeszczepy: Zakażenie może wystąpić przez przeszczepienie szpiku kostnego lub narządów od osoby, która jest zakażona wirusem EBV.
3. Osoby bezobjawowe: Osoba może zarażać przed wystąpieniem objawów oraz przez kilka miesięcy po ich ustąpieniu. Wirus może być obecny w ślinie nawet przez pół roku po zakończeniu choroby. Zarażać mogą również osoby, które przechodzą chorobę bezobjawowo.
4. Drogą płciową: Chociaż mniej powszechne, istnieją dowody na to, że wirus może być przenoszony drogą płciową.

Mononukleoza najczęściej dotyka młodzież i młodych dorosłych, ale może wystąpić w każdym wieku. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, warto unikać dzielenia się przedmiotami mającymi kontakt z jamą ustną.

Objawy mononukleozy

Mononukleoza ma okres wylęgania trwający od 30 do 50 dni. Początkowe objawy mogą obejmować ogólne złe samopoczucie, bóle mięśniowo-stawowe, brak apetytu, dreszcze oraz zmęczenie. U osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym choroba często przebiega łagodnie, a czasem nawet bezobjawowo. Typowe objawy mononukleozy pojawiają się po około 7-14 dniach i obejmują:

• Ostre zapalenie gardła i migdałków.
• Wysoka gorączka: Może dochodzić nawet do 40°C.
• Powiększenie węzłów chłonnych: Zwłaszcza zausznych, szyjnych i karkowych.
• Obrzęk powiek i okolic nosa.
• Wysypka odropodobna: Pojawiająca się głównie na tułowiu.

W niektórych przypadkach występuje również katar i ból brzucha. Objawy te mogą utrzymywać się średnio przez 16 dni. U dzieci i osób z obniżoną odpornością może dojść do uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych, wątroby oraz śledziony.

Co zrobić, gdy zobaczymy u siebie objawy?

Jeśli zauważysz u siebie objawy sugerujące infekcję, skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. Możesz umówić się na konsultację lekarską online, korzystając z poniższego odnośnika. Specjalista przeprowadzi wywiad medyczny, zleci odpowiednie badania i w razie potrzeby skieruje Cię do lekarza chorób zakaźnych. Jest to szczególnie zalecane dla dzieci i osób z obniżoną odpornością.

Leczenie mononukleozy

Leczenie mononukleozy ma charakter objawowy i zazwyczaj obejmuje:

• Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe: Takie jak ibuprofen i ketoprofen.
• Antybiotyki: W przypadku nadkażeń bakteryjnych.
• Glikokortykosteroidy: W przypadkach poważnych powikłań, takich jak znaczne powiększenie migdałków utrudniające oddychanie.

Zalecenia dla pacjentów obejmują:

• Odpoczynek i unikanie wysiłku fizycznego.
• Dieta bogata w witaminy i odpowiednie nawodnienie.
• Izolacja chorego i dbanie o higienę.

W ciężkich przypadkach konieczna może być hospitalizacja.

Szczególnie ważne jest zwracanie uwagi dzieciom, aby nie dzieliły się z rówieśnikami przedmiotami takimi jak butelki wody, jedzenie czy inne rzeczy mające kontakt z jamą ustną.

Powikłania mononukleozy

Powikłania mononukleozy są rzadkie, ale mogą być poważne. Do najczęściej występujących należą:

• Pęknięcie śledziony.
• Małopłytkowość i niedokrwistość.
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mięśnia sercowego, nerek, płuc.
• Uszkodzenie wątroby.
• Obrzęk gardła.

W rzadkich przypadkach, szczególnie u osób z zaburzeniami układu odpornościowego, wirus EBV może przyczyniać się do rozwoju nowotworów.

Czy na mononukleozę można zachorować wiele razy?

Na mononukleozę zazwyczaj choruje się tylko raz. Wirus EBV pozostaje w organizmie w stanie uśpienia, ale może się reaktywować. Choć ponowna infekcja jest rzadka, wirus może być obecny w ślinie i zarażać innych, nawet jeśli nosiciel nie wykazuje objawów.

Podsumowanie

Mononukleoza to choroba wymagająca uwagi i odpowiedniego leczenia, szczególnie ze względu na możliwe powikłania. Właściwa diagnostyka i opieka medyczna mogą pomóc w skutecznym radzeniu sobie z tą chorobą i zapobieganiu poważnym komplikacjom zdrowotnym. Jeśli zauważysz początkowe objawy takie jak zmęczenie, osłabienie, brak apetytu, bóle głowy, gardła czy mięśni, nie zwlekaj i skontaktuj się z lekarzem.

Bibliografia

luxmed.pl/dla-pacjenta/artykuly-i-poradniki/mononukleoza-objawy-przyczyny-leczenie

apteline.pl/artykuly/mononukleoza-objawy-badania-leczenie-jakie-moga-byc-powiklania-po-mononukleozie