Dieta bezglutenowa: Kto powinien wybierać ten sposób żywienia

Dieta bezglutenowa zyskała na popularności w ostatnich latach ze względu na potrzeby zdrowotne, a także na skutek mody. Dla większości osób gluten nie jest szkodliwy. W rzeczywistości produkty zawierające gluten, takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, mogą być ważnym źródłem składników odżywczych, w tym błonnika, witamin z grupy B i minerałów. Wprowadzając dietę bezglutenową bez realnej potrzeby, istnieje ryzyko braku równowagi w diecie oraz niedoborów składników odżywczych. Kto zatem powinien wybrać taki sposób żywienia?

Dla kogo jest dieta bezglutenowa?

Gluten może szkodzić głównie osobom z określonymi schorzeniami, zwłaszcza związanymi z układem odpornościowym. Oto dwa główne rodzaje problemów związanych ze spożywaniem glutenu: 

1. Choroby autoimmunologiczne: Są to schorzenia, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki. Wśród nich należy wymienić: 

• Celiakię (chorobę trzewną): Po spożyciu glutenu dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych, co utrudnia wchłanianie składników odżywczych. Objawy celiakii obejmują biegunkę, utratę masy ciała, niedożywienie, bóle brzucha i zaburzenia rozwoju. Leczenie polega na całkowitej eliminacji glutenu z diety. 
• Chorobę Dühringa: Jest to przewlekła postać egzemy skórnej, która może być wywołana przez spożycie glutenu. Objawia się ona zmianami skórnymi. Leczenie również polega na eliminacji glutenu z diety. 

2. Ataksja: Choroba ta jest jeszcze słabo poznana, ale u niektórych osób jej przyczyna może być związana z nietolerancją glutenu. Osoby z ataksją powinny unikać glutenu i wybierać produkty naturalnie bezglutenowe.

Eliminacja glutenu z diety jest kluczowa dla osób cierpiących na wymienione schorzenia, ponieważ spożywanie go może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jest to krok niezbędny dla poprawy ich stanu zdrowia i zapobiegania dalszym powikłaniom. Dlatego ważne jest, aby osoby z celiakią, chorobą Dühringa i ataksją świadomie unikały produktów zawierających gluten, aby utrzymać dobrą kondycję zdrowotną i jakość życia.

Czego nie jeść na diecie bezglutenowej? 

Na diecie bezglutenowej należy unikać wszelkich produktów zawierających gluten. Oto kilka głównych źródeł glutenu, które powinny być eliminowane z diety:

• Produkty z pszenicy: Wszystkie produkty z pszenicy zawierają gluten, w tym chleb, bułki, makaron, płatki śniadaniowe, ciasta, ciasteczka, krakersy, bułki, a także pszenne mąki, skrobia pszenna i inne produkty pochodzące z pszenicy.
• Produkty z jęczmienia: Jęczmień jest kolejnym zbożem zawierającym gluten. Produkty zawierające jęczmień, takie jak jęczmień perłowy, jęczmień kaszowy, piwo oraz inne produkty z jęczmienia, należy unikać na diecie bezglutenowej.
• Produkty z żyta: Podobnie jak pszenica i jęczmień, żyto zawiera gluten. Produkty zawierające żyto, takie jak chleb żytni, bułki żytnie, płatki żytnie, a także produkty z żytniej mąki, należy również eliminować z diety bezglutenowej.
• Produkty z mieszankami zawierającymi gluten: Czasami w produktach spożywczych mogą znajdować się mieszaniny zawierające gluten jako zagęszczacze, stabilizatory czy emulgatory. Dlatego ważne jest czytanie etykiet produktów spożywczych.

W przypadku diety bezglutenowej istotne jest również unikanie kontaminacji krzyżowej, która może wystąpić, gdy produkty bezglutenowe są przechowywane, przygotowywane lub serwowane obok produktów zawierających gluten. Dlatego ważne jest zachowanie ostrożności podczas gotowania i spożywania posiłków na diecie bezglutenowej.

Co jeść na diecie bezglutenowej?

Na diecie bezglutenowej można spożywać wiele różnorodnych produktów, które nie zawierają glutenu. Oto kilka przykładów: 

• Pełnoziarniste produkty zbożowe bez glutenu. Do takich produktów należą: ryż, kukurydza, gryka, quinoa, amarantus, proso oraz ich produkty przetworzone, takie jak mąka ryżowa, makaron kukurydziany czy płatki quinoa. 
• Warzywa i owoce są naturalnie bezglutenowe i stanowią ważny element diety bezglutenowej. Można spożywać je w dowolnych ilościach i kombinacjach. 
• Mięso, ryby, drób, jaja, rośliny strączkowe (fasola, soczewica, ciecierzyca), orzechy i nasiona są również bezglutenowe i mogą być spożywane na diecie bezglutenowej
• Większość produktów mlecznych, takich jak mleko, jogurt czy ser, nie zawiera glutenu i może być spożywana. 
• Na rynku dostępne są także specjalnie przygotowane produkty bezglutenowe, takie jak chleb, bułki, ciasta, ciasteczka czy płatki śniadaniowe. Należy jednak zwracać uwagę na ich skład i wartości odżywcze.

Podczas spożywania produktów przetworzonych zawsze należy czytać etykiety, aby upewnić się, że nie zawierają one glutenu. Dla osób na diecie bezglutenowej istnieje wiele smacznych i zdrowych opcji spożywczych, które mogą być częścią zrównoważonego i satysfakcjonującego planu żywieniowego.

Podsumowanie

Warto jednak pamiętać, że dla większości osób gluten nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i jest ważnym źródłem składników odżywczych. Z tego powodu zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem przed podjęciem decyzji o eliminacji glutenu z diety. Faktem jest, że dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu lub innymi schorzeniami, eliminacja glutenu z diety jest konieczna i korzystna dla zdrowia. Celiakia jest poważną chorobą autoimmunologiczną, która prowadzi do uszkodzenia jelit i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli gluten nie zostanie usunięty z diety. Dla tych osób dieta bezglutenowa jest absolutnie niezbędna. Ponadto wiele produktów bezglutenowych dostępnych na rynku jest przetworzonych i może zawierać dodatki, które nie są korzystne dla zdrowia. Wobec tego ważne jest podejście z umiarem do diety bezglutenowej i zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed podjęciem drastycznych zmian w diecie. Wiele osób może czerpać korzyści zdrowotne z diety bogatej w różnorodne produkty zbożowe, w tym te zawierające gluten, o ile nie ma przeciwwskazań zdrowotnych.

Bibliografia

https://primalife.pl/style/na-czym-polega-dieta-bezglutenowa-co-na-niej-jesc https://dietific.pl/wiedza/porady-dietetyczne/dieta-bezglutenowa-co-warto-o-niej-wiedziec/ https://dietly.pl/blog/kto-powinien-stosowac-diete-bezglutenowa https://www.wygodnadieta.pl/blog/dieta-bezglutenowa-dla-kogo-na-czym-polega-zalecenia https://diagnosis.pl/jedzenie-dieta-bezglutenowe https://afterfit-catering.pl/blog/dieta-bezglutenowa/